Over menselijke waardigheid

 Wordt de mens door de biecht in zijn vroegere waardigheid hersteld? (ST III, q. 89, a. 3)

“Ik antwoord dat door de zonde de mens een tweevoudige waardigheid verliest, één in relatie tot God en de andere in relatie tot de Kerk. In relatie tot God verliest hij een tweevoudige waardigheid. Eén is de voornaamste waardigheid waardoor hij geteld werd onder de kinderen van God door de genade. Deze waardigheid herneemt hij door de biecht. Dit is de betekenis van de verloren zoon in Lucas 15 want toen deze berouw toonde beval zijn vader dat zijn vroeger kleed aan hem diende teruggegeven te worden, te samen met de ring en de schoenen. De andere waardigheid is de secundaire waardigheid, te weten de onschuld, waarover de oudste zoon in hetzelfde hoofdstuk opschepte en zei ‘Al zoveel jaren dien ik u en nooit heb ik uw geboden overtreden …’. Deze waardigheid kan de penitent niet herwinnen.”

Is het gewettigd zondaars te doden? (ST II-II, q. 64, a. 3, obj 3 en ad 3)

Obj. 3: “Het is niet toegelaten datgene te doen wat in zichzelf een kwaad is wat het goede doel ook is, zoals blijkt uit wat Augustinus zegt in Contra Mendacium en de Filosoof in het tweede boek van de Ethica. Maar een mens doden is in zichzelf een kwaad aangezien we liefde moeten betonen ten aanzien van allen; ‘wij willen dat onze vrienden leven en bestaan’ zegt Ethica, boek IX, c. 4. Op geen enkele wijze is het dus toegelaten een zondaar te doden.

Ad 3: “Door te zondigen trekt een mens zich terug uit de orde van het verstand en als gevolg doet hij afstand van de menselijke waardigheid, d.w.z. de mens is van nature vrij en bestaat voor zichzelf en hij valt in zekere zin terug tot de slaafse toestand van de dieren. Dit wordt uitgedrukt in Psalm 49, 21: “Een mens in hoge staat zonder inzicht komt als een stom beest aan zijn eind.” En Spreuken 11, 29: “Wie zijn huis in wanorde brengt zal wind oogsten en de dwaas wordt de slaaf van de wijze.” Alhoewel het dus in zichzelf een kwaad is een mens te doden zolang hij in zijn waardigheid blijft, toch kan het een goed zijn een zondaar te doden zoals een dier gedood wordt. Een slecht mens is immers erger dan een dier en meer schadelijk, zoals de filosoof ook zegt in Politica, boek I en Ethica, boek VII.”