Kath.Net bericht over een recent ontdekte brief in opdracht van Paulus VI aan de bisschoppen enkele dagen voor het verschijnen van Humanae Vitae waarin de toenmalige staatssecretaris, kardinaal Cicognani, een dringend oproep tot gehoorzaamheid doet:
„Und nun wendet Er sich an Seine Brüder, die Bischöfe der katholischen Welt, und bittet sie, fester denn je auf Seiner Seite zu stehen in dieser Situation, und Ihm zu helfen, diesen heiklen Punkt der kirchlichen Lehre dem christlichen Volk zu präsentieren und seine tiefen Gründe zu erklären und zu rechtfertigen.“
„… Jede notwendige pastorale Anstrengung soll unternommen werden, damit es keine Unklarheit unter den Gläubigen oder in der öffentlichen Meinung gibt bezüglich der Position der Kirche in dieser ernsten Sache.“
Deze brief onderstreept nogmaals de ernst van de openlijke weigering van talrijke bisschoppen en theologen tot gehoorzaamheid. In zijn boek What went wrong with Vatican II. The Catholic Crisis explained (1998) zet Ralph McInerny met verve uiteen hoe de crisis in de Kerk te herleiden is tot deze wereldwijde, door vele bisschoppen gesteunde, openlijke desavouering van de encycliek en dus van het leergezag als zodanig. Zie ook het artikel van aartsbisschop Chaput van Denver in KN (2003)
Interessant is vooral dat de ongehoorzaamheid in zulke termen geformuleerd werd (bv. door het beroep op het geweten) dat er ambiguïteit ontstond zodanig dat de bisschop(pen) in kwestie ‘ingedekt’ was (waren). Dit brengt mij dan bij een ogenschijnlijk héél ander onderwerp, nl. het theologische statuut van de bisschoppenconferentie. Het motu proprio Apostolos suos uit 1998 stelt in nr. 22 dat bisschoppenconferenties, natuurlijk in communio met het Hoofd van het College, die unaniem inzake de leer een verklaring goedkeuren, van de gelovigen religieuze eerbied (religioso animi obsequio) mogen verwachten.
Betekent dit bv. dat een bisschoppenconferentie die unaniem in ambigue en bedekte termen kritiek uitoefent op Humanae Vitae maar formeel de eenheid met het Hoofd niet doorbreekt religieuze eerbied van de gelovigen mag vragen? Misschien is deze gevolgtrekking wat al te gewaagd maar leidt het toekennen van een leerstellige functie aan een bisschoppenconferentie niet tot een protestantisering van de Katholieke Kerk? Deze stelling heeft tenminste in het oorzakelijke verband tussen Humanae Vitae, ongehoorzaamheid en crisis van de Katholieke Kerk een krachtig argument ten gunste van haar waarheid.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten