woensdag, juni 03, 2015

Bonaventura en Franciscus

In het slothoofdstuk van Bonaventura’s Itinerarium mentis ad Deum komt hij te spreken over “de geestelijke en mystieke vervoering, waarin rust gegeven wordt aan het verstand, en waarin het gevoel door de vervoering geheel in God overgaat”.
In de reis van de geest heeft Bonaventure de zesde en laatste trap bereikt; de geest heeft “in het eerste en hoogste beginsel en in de middelaar tussen God en mensen, Jezus Christus” datgene gezien “waarvan in de geschapen werkelijkheid geen gelijkenis te vinden is, wat alle scherpzinnigheid van het menselijk verstand te boven gaat”. Wat overblijft, zegt Bonaventura, is bij de beschouwing van deze dingen onze geest “te verheffen en uit te stijgen, niet allen boven deze zintuiglijke wereld maar ook boven zichzelf.”
Dit gebeurde ook aan de heilige Franciscus, zo vertelt Bonaventura, “toen hij in de vervoering van de beschouwing verkeerde op de hoge berg … en hem een aan het kruis gehechte Serafijn met zes vleugels verscheen…door de vervoering van de beschouwing ging hij daar in God over.”
Bonaventura citeert Dionysius die schrijft: “Want alleen wanneer u uzelf en alle andere dingen uitrijst in de onmeetbare en aan alles ontstegen vervoering van een zuivere geest, zult u, alles verlatend en los van alles, opstijgen naar de bovenwezenlijke straling van de goddelijke duisternis.”

Op dit moment in hoofdstuk 7 van het Itinerarium schrijft Bonaventura:
“Si autem quaeras, quomodo haec fiant, interroga gratiam, non doctrinam; desiderium, non intellectum; gemitum orationis, non studium lectionis; sponsum, non magistrum; Deum, non hominem: caliginem. non claritatem; non lucem, sed ignem totaliter inflammantem et in Deum excessivis unctionibus et ardentissimis affectionibus transferentem”

In vertaling:
“Als u nu vraagt, hoe dat kan geschieden, ga dan te rade bij de genade, niet bij de leer, bij het verlangen, niet bij het verstand, bij het verzuchtende gebed, niet bij het bedrijvige lezen, bij de bruidegom, niet bij de leraar, bij God, niet bij de mens; bij de duisternis, niet bij de helderheid, niet bij het licht maar bij het vuur dat de mens totaal in vlam zet en hem overbrengt naar God door zeer vurige gevoelens en de zalvingen van de vervoering.”

Zou deze beschrijving van Bonaventura met de dichotomie tussen leer versus genade, verstand versus verlangen, lezen versus gebed, etc. kunnen dienen als een typering van het pontificaat van Paus Franciscus?

Geen opmerkingen: